Τρίτη 16 Ιουνίου 2009

περι Ελληνικων ονοματων

Κρατύλος περι ονομάτων


Σε αυτό το κείμενο του Πλάτωνα μπορούμε να παρακολουθήσουμε τη σκέψη του Σωκράτη πάνω στο θέμα πως δημιουργήθηκαν τα ονόματα που χρησιμοποιούνταν εκείνη την εποχή και εξακολουθούμε να χρησιμοποιούμε και σήμερα στην ελληνική γλώσσα.

Διακρίνουμε το πνεύμα του που συνεχώς κινείται και εξερευνά με μεγάλη ευκολία και κατανόηση, προς όλες τις κατευθύνσεις. Άλλες φορές ψηλώνει πολύ και φτάνει το θεϊκό, άλλες γίνεται πιο απλοϊκό, όπως ακριβώς οι λέξεις δημιουργήθηκαν άλλες από σοφές και άλλες από πιο απλοϊκές διάνοιες. Ίσως σε αυτό το κείμενο να μπορούμε να διακρίνουμε καθαρότερα τι ακριβώς είναι αυτό που ο Σωκράτης λέει στην "Απολογία" του: "η σοφία μου είναι ανθρώπινη" σε αντίθεση με τους σοφιστές που "είναι σοφοί με μια σοφία ανώτερη από την ανθρώπινη".

Επίσης πολύ σημαντική παρατήρηση είναι ότι την λέξη "κακό" την θεωρεί βαρβαρικής προέλευσης... Για την ελληνική φιλοσοφία υπήρχε η "εμπόδιση της κίνησης", της "ροής", αυτού δηλαδή που είναι η "θεϊκή περιπλάνηση" = θεία άλη = "αλήθεια".

Ονομασίες λέξεων

άναξ = βασιλιάς, κύριος

Έκτωρ = αυτός που κατέχει, κύριος οίος γαρ σφιν έρυτο πόλιν και τείχεα μακρά.= γιατί μόνος την πόλη έσωζε και τα μακρά τείχη. λιάδα Χ 507.

Αστυάναξ = άναξ αυτού το οποίο έσωζε ο πατέρας του, της πόλης. (Τα μόνα γράμματα που αναφέρονται με τα ονόματά τους είναι το Ε (ε+ψιλόν), Υ, Ο, Ω. Τα υπόλοιπα φωνήεντα και σύμφωνα τα περιβάλλουμε με άλλα γράμματα για να εκφράσουμε τα ονόματά τους. π.χ. Β (Β+η+τ+α). Ο ονοματοθέτης, μας λέει ο Σωκράτης, χρησιμοποιεί το γένος για να ονομάσει τον απόγονο..

Για τη λέξη "βασιλιάς" στην Ιλιάδα : Αστυάναξ = Έκτωρ = βασιλιάς, κατέχων. Πιθανόν να μην υπάρχει στα δυο ονόματα κανένα εξωτερικό χαρακτηριστικό όμοιο, ούτε και γράμμα, αλλά το νόημα παραμένει ίδιο.

Άλλο παράδειγμα : Αρχέπολις = εξουσιαστής, βασιλιάς, κατέχων. και πολλές άλλες ονομασίες αναφέρονται στο ίδιο πράγμα.

Ονόματα που υποδηλώνουν τη λέξη "στρατηγός":

Άγις, Πολέμαρχος, Ευπόλεμος "Ορέστης" = ορεινός, θηριώδης και άγρια φύση.

"Αγαμέμνων" = άνθρωπος με μεγάλη υπομονή και επιμονή, που χρησιμοποιεί αυτά του τα χαρίσματα για να φτάσει στον στόχο του (αγαστός κατά την επιμονήν).

"Ατρεύς" (Ο φόνος του Χρύσιππου και οι ωμότητες που διέπραξε σε βάρος του Θυέστη, όλα αυτά είναι βλαβερά και "ατηρά" προς την αρετή).(Ατειρές = σκληρό), ("ατηρόν = επιβλαβές), (άτρεστον = ατρόμητο).

"Πέλοψ" (Αυτός που βλέπει τα κοντινά του πράγματα, τις κοντινές του υποθέσεις μόνο, και αυτό το έκανε στην περίπτωση που ήθελε με κάθε τρόπο να παντρευτεί την Ιπποδάμεια) (πέλας = κοντά, + όψις).

"Τάνταλος" (Αυτός που του έτυχαν πολλές δυστυχίες, εξ αιτίας των οποίων και η πατρίδα του καταστράφηκε, και, όταν πέθανε, στον Άδη, μια πέτρα ταλαντευόταν πάνω από το κεφάλι του. (ταλάντατος = δυστυχέστατος).

"Ουρανός" (Αυτός που ορά τα άνω).

"Κρόνος" "Ρέα" (λέξεις που δείχνουν κίνηση). κόρος Κρόνου = Ζεύς κόρος = καθαρός (ακήρατος = αμόλυντος) Δίας Ζευς (Αυτός εξ αιτίας του οποίου έχουν ζωή όλα τα όντα, ο αίτιος του Ζην Ζηνί (δοτική του Ζευς) [Για να φανερωθεί η έννοια του ονόματος του θεού αυτού πρέπει να χρησιμοποιούνται μαζί και οι δύο τύποι: Δίας +Ζευς].

"Θεός" : Λέξη που προέρχεται από το "θειν" = τρέχω (ταχεία κίνηση). Ο ήλιος, η σελήνη, τα άστρα, οι πρώτοι δηλαδή "θεοί" έτρεχαν στον ουρανό.

"Δαίμονες" : Δαήμονες (= σοφοί). [Υπήρχε ο μύθος ότι όποιος σοφός και συνετός άνθρωπος (αυτοί ανήκαν κατά τον Ησίοδο στο χρυσό γένος των ανθρώπων) πέθαινε, αποκτούσε μεγάλες τιμές και δύναμη και γινόταν "δαήμονας" = δαίμονας. Αυτάρ επειδή τούτο γένος κατά μοίρ' εκάλυψεν, οι μεν δαίμονες αγνοί υποχθόνιοι καλέονται εσθλοί, αλεξίκακοι, φύλακες θνητών ανθρώπων. (Ησίοδος, Έργα και Ημέραι, 121-123) Μόλις το γένος τούτο χωρίστηκε σε μέρη οι δαίμονες αγνοί και γήινοι ονομάζονται, λαμπροί, προστάτες από το κακό, φύλακες των ανθρώπων.

"Ήρως" : (Αυτοί που γεννήθηκαν από έρωτα. Οι ήρωες είναι ημίθεοι. Γεννήθηκαν από τον έρωτα θνητού με θεά ή θεού με θνητή). [Στην αρχαία αττική διάλεκτο το η ήταν ε].

"Άνθρωπος" : (Φράση που έγινε όνομα. = Αυτός που "αναθρεί α όπωπε" = αυτός που κοιτάζει προς τα πάνω, σκέφτεται, στοχάζεται για ό,τι "όπωπε" = έχει δει. Αυτός που στοχάζεται αυτά που βλέπει, που εξετάζει (ερευνά) όσα βλέπει).

"Ψυχή" : (Κατά τον Αναξαγόρα, ο νους και η ψυχή είναι τα στοιχεία που κινούν και συγκρατούν την φύση κάθε σώματος. Επομένως : "Ψυχή" = εκείνο που "φύσιν οχεί και έχει" (Αυτό που κινεί και συγκρατεί την φύση) = φυσέχη = φ(υ)σέχη = ψυχή.

"Σώμα" : (= Σήμα (τάφος) της ψυχής). Κατά τους Ορφικούς : "Σώμα" = σώσιμο της ψυχής, το μέρος που βρίσκεται μέχρι να εκτίσει την ποινή της. Για τα ονόματα των θεών αξίζει να παρακολουθήσουμε τον διάλογο.

"Εστία" :

ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Ν' αρχίσουμε με την Εστία, όπως συνηθίζεται;
ΕΡΜΟΓΕΝΗΣ: Είναι δίκαιο.
ΣΩ.: Τι θα λέγαμε ότι είχε κατά νου αυτός που ονόμασε Εστία τη θεά;
ΕΡΜ.: Μα τον Δία, ούτε αυτό νομίζω πως είναι εύκολο.
ΣΩ.: Είναι πιθανόν, καλέ μου Ερμογένη, αυτοί που πρώτοι όρισαν τα ονόματα να μην ήταν κάποιοι τυχαίοι αλλά μελετητές των ουρανίων σωμάτων και αναλυτικοί.
ΕΡΜ.: Και τι;
ΣΩ.: Μου φαίνεται ότι τα ονόματα των θεών τέθηκαν από κάτι τέτοιους ανθρώπους, και, αν εξετάσει κάποιος τα ξενικά ονόματα, εξίσου ανακαλύπτει αυτό που το κάθε όνομα φανερώνει. Για παράδειγμα τη λέξη που εμείς λέμε "ουσία", κάποιοι άλλοι ονομάζουν "εσσία" και κάποιοι άλλοι "ωσία". Κατ' αρχάς λοιπόν, σύμφωνα με το όνομα "εσσία" που είναι η ουσία των πραγμάτων, εύλογα ονομάζεται "Εστία", επειδή κι εμείς λέμε γι' αυτό που μετέχει της ουσίας των πραγμάτων ότι "εστί" (είναι, υπάρχει). Κατά τούτο ορθά την ονομάζουμε "Εστία". Ακόμα και αν κάποιος συμπεράνει με βάση τις θυσίες, θα θεωρήσει πως έτσι σκέφτηκαν αυτοί που όρισαν το όνομα. Αφού άλλωστε πριν από όλους τους θεούς πρώτα στην Εστία θυσιάζουμε, φυσικό ήτα να ονομάσουν "Εστία" την ουσία των πάντων. Όσοι πάλι την ονομάζουν "ωσία" αυτοί μάλλον θεωρούν, ακολουθώντας τον Ηράκλειτο, ότι τα πάντα κινούνται και τίποτα δεν μένει ακίνητο. Η δε αιτία και η αρχή αυτού του φαινομένου είναι το "ωθούν" (αυτό που κινεί) και επομένως σωστά την ονόμασαν "ωσία".

"Ποσειδών" : (Παλιά ονομαζόταν Πολλειδών = Ο πολλά ειδών = αυτός που γνωρίζει πολλά).

"Άδης" = "Πλούτων" :

ΣΩ.: Ποιος δεσμός είναι για κάποιο ζώο ισχυρότερος ως προς το να παραμείνει σε κάποιο μέρος, η ανάγκη ή η επιθυμία;
ΕΡΜ.: Πολύ υπερέχει η επιθυμία.
ΣΩ.: Δεν πιστεύεις ότι πολλοί θα έφευγαν από τον Άδη, αν δεν τους έδενε με τον ισχυρότερο δεσμό;
ΕΡΜ.: Προφανώς.
ΣΩ.: Επομένως τους κρατάει δέσμιους, όπως φαίνεται, με κάποια επιθυμία, αν τους κρατάει με τον ισχυρότερο δεσμό, και όχι με κάποια ανάγκη.
ΕΡΜ.: Έτσι φαίνεται.
ΣΩ.: Οι επιθυμίες, πάλι, είναι πολλών ειδών;
ΕΡΜ.: Ναι.
ΣΩ.: Με τη μεγαλύτερη επιθυμία, λοιπόν, τους κρατάει δέσμιους, αν εννοεί να τους κρατάει με τον μεγαλύτερο δεσμό.
ΕΡΜ.: Ναι.
ΣΩ.: Υπάρχει μεγαλύτερη επιθυμία από το να πιστεύει κάποιος ότι, αφού συναναστραφεί κάποιον άλλον, θα γίνει καλύτερος;
ΕΡΜ.: Μα τον Δία, με κανένα τρόπο, Σωκράτη.
ΣΩ.: Γι' αυτά θα πούμε, Ερμογένη, ότι κανένας από τους εκεί δεν θέλησε να έλθει προς τα εδώ, ούτε οι ίδιες οι Σειρήνες, και ότι και αυτές και όλοι οι άλλοι μαγεύτηκαν από κείνον. Καθώς φαίνεται, τόσο ωραίους λόγους γνωρίζει και λέει ο Άδης και εξ αυτού είναι τέλειος σοφιστής και μεγάλος ευεργέτης όσων βρίσκονται κοντά του, ο οποίος άλλωστε και στους εδώ χαρίζει πολλά αγαθά. Τόσα πολλά είναι τα πλούτη του εκεί, ώστε από αυτό πήρε το όνομα "Πλούτων". Δεν θέλει να συντροφεύει ανθρώπους με σωματική υπόσταση, αλλά τότε μόνο θέλει να είναι μαζί τους, όταν η ψυχή είναι αποκαθαρμένη απ' όλα τα σωματικά κακά και επιθυμίες. Τότε τους δεσμεύει, και μόνο με την επιθυμία της αρετής. Επίσης το "Άιδης" κάθε άλλο παρά το "αιδές" (αόρατο) ορίζει, αλλά πολύ περισσότερο το "πάντα και καλά ειδέναι" (= γνώση όλων των καλών πραγμάτων).

"Δήμητρα" : (Αυτή που δίνει όπως η μητέρα).

"Ήρα" : (= ερατή = αξιαγάπητη. Επίσης και = αήρ = αέρας).

"Περσεφόνη" : (Φερσεφόνη = σοφή. Προέρχεται από το "Φερέπαφα" χάρη στη σοφία της και στην "επαφή" με το φερόμενο, με το κινούμενο, αυτό που πάντα βρίσκεται σε κίνηση).

"Απόλλων" :

ΣΩ.: Θα προσπαθήσω να σου εξηγήσω τι νομίζω. Δεν υπάρχει άλλο όνομα το οποίο, ενώ είναι μόνο ένα να ένωσε τέσσερις ιδιότητες που έχει αυτός ο θεός, ώστε να τις περιέχει όλες και να δηλώνει κατά ορισμένο τρόπο τη μουσική, τη μαντική, την ιατρική και την τοξευτική.
ΕΡΜ.: Λέγε λοιπόν. Μου παρουσιάζεις άλλωστε όνομα παράδοξο.
ΣΩ.: Είναι όμως αρμονικό, καθώς και ο θεός είναι μουσικός. Κατ' αρχάς δηλαδή η κάθαρση και οι καθαρμοί που τελούνται σύμφωνα με την ιατρική και τη μαντική, και όσα γίνονται με ιατρικά φάρμακα και με μαντικά θειαφίσματα, και τα λουτρά σε ανάλογες περιστάσεις και τα ραντίσματα, όλα τούτα μια δυνατότητα έχουν, ν' αποδώσουν τον άνθρωπο καθαρό κατά το σώμα και κατά την ψυχή. Ή όχι;
ΕΡΜ.: Ασφαλώς.
ΣΩ.: Λοιπόν αυτός δεν είναι ο θεός που καθαρίζει και που λούζει και απαλλάσσει από τα κακά αυτά;
ΕΡΜ.: Βεβαίως.
ΣΩ.: Επειδή λοιπόν απαλλάσσει και καθαρίζει, θεωρούμενος γιατρός των τέτοιου είδους κακών, θα μπορούσε να ονομάζεται "Απολούων". Σύμφωνα με τη μαντική και την αλήθεια και το απλό (ενιαίο) αυτά άλλωστε ταυτίζονται - θα ήταν σωστό να ονομάζεται όπως τον ονομάζουν οι Θεσσαλοί. "Άπλουν" δηλαδή ονομάζουν τον θεό αυτόν οι Θεσσαλοί. Επειδή μάλιστα είναι ικανότατος στις βολές, "Αειβάλλων" είναι (ρίχνει συνεχώς τα βέλη του τόξου). Για τη μουσική, θα πρέπει να σκεφτούμε ότι το άλφα μερικές φορές σημαίνει το "ομού". Έτσι και εδώ σημαίνει την "ομού πόλησιν" (κοινή περιστροφή) γύρω από τον ουρανό, που ονομάζεται "πόλοι" και στην αρμονία του άσματος, που ονομάζεται συμφωνία, γιατί όλα αυτά, όπως λένε οι ειδικοί στη μουσική και την αστρονομία, σύμφωνα με κάποια αρμονία "πολεί άμα πάντα" (περιστρέφονται όλα ταυτόχρονα). Αυτός ο θεός επιβλέπει την αρμονική κίνηση "ομοπολών" (κινώντας ταυτόχρονα) όλα, και τα θεϊκά και τα ανθρώπινα. Και "ομοπολών" = Απόλων. Όμως ο ονοματοθέτης για να μην δημιουργηθεί η κακή λέξη Απόλων (= από το ρήμα απόλλυμι = καταστρέφω, μετοχή μέλλοντα = απολών) πρόσθεσε και το δεύτερο λ και έτσι δημιουργήθηκε το "Απόλλων".
"Μούσες" : (Η μουσική ονομάσθηκε έτσι από το "μώσθαι" (=έρευνώ), και από την αναζήτηση και την αγάπη για τη γνώση).

"Λητώ" : (Λείο = μαλακό, ομαλό, + ήθος = χαρακτήρας. Επειδή είχε ήρεμο χαρακτήρα).

"Άρτεμης" : (Από τη λέξη "αρτεμές" = ακεραιότητα).

"Παλλάς" : (Επίθετο της θεάς Αθηνάς. Προέρχεται από τον χορό των όπλων, κατά τον οποίο σηκώνουμε το σώμα μας στον αέρα και "πάλλεται" (= σείεται).

"Αθηνά" : (Ο ποιητής παρουσιάζει την Αθηνά ως νου και διάνοια, γιατί γεννήθηκε από το κεφάλι του θεού Δία (=θεονόα ή θεονόη).

"Ήφαιστος" : (= φαέος ίστωρ = γνώστης του φωτός, "Φαίστος" με την προσθήκη του Η).

"Άρης" : (Προέρχεται από τη λέξη "άρρεν" και "ανδρεία").

"Ερμής" : (Σχετίζεται με τον λόγο αυτό το όνομα επειδή είναι "ερμηνέας" και αγγελιαφόρος και δόλιος στα λόγια και αγοραίος, και όλη του η δραστηριότητα έχει σχέση με τη δύναμη του λόγου. Ρήμα - ρίζα της λέξης το "είρω = μιλάω, είρη = αρχαία ονομασία του μέρους που γίνονταν οι συνελεύσεις).

"Ίρις" : (Προέρχεται από την ίδια ρίζα με τον "Ερμή". Ήταν κι αυτή θεά αγγελιαφόρος).

"Παν" : (Γιος του Ερμή. Ο λόγος του Ερμή είναι διφυής, σημαίνει το παν και το ανακυκλώνει και συνεχώς το περιστρέφει και αυτό έχει δυο όψεις, την αληθή και την ψευδή. Η αλήθεια του λόγου που βρίσκεται μαζί με τους θεούς στον ουρανό είναι λεία και θεϊκή, ενώ το ψέμα του βρίσκεται ανάμεσα στους ανθρώπους και είναι σκληρό και τραγικό, γιατί εδώ στην τραγική ζωή μας οι μύθοι και τα ψέματα πλεονάζουν. Σωστά λοιπόν, αυτός που φανερώνει το "παν" και ο "αεί πολών" (αυτός που συνεχώς μετακινεί) θα ήταν ο "Παν αιπόλος" ο αιγοβοσκός Παν, ο γιος του Ερμή, με τις δύο φύσεις, στην πάνω μεριά ομαλός και στην κάτω τραχύς και τραγόμορφος).

"Ήλιος" : (Δωρικό όνομα = Άλιος. Μπορεί να είναι από το ρήμα "αλίζειν = συγκεντρώνω, δηλαδή αυτός που συγκεντρώνει τους ανθρώπους στον ίδιο χώρο από τη στιγμή που ανατέλλει. Θα μπορούσε όμως να είναι και επειδή "αει ειλείν ιών" (συνεχώς κινείται περιστρεφόμενος) γύρω από τη γη. Επίσης επειδή χρωματίζει τα γεννήματα της γης καθώς περιστρέφεται. Το χρωματίζω και το "αιολώ" σημαίνουν το ίδιο πράγμα).

"Σελήνη" : (Από το "σέλας" = φως. Επειδή παίρνει το φως της από τον ήλιο έχει πάντα νέο και παλιό φως γύρω της. Οπότε ονομάσθηκε "Σεληναία" και κατόπιν Σελήνη).

"Αστραπή" : (Αυτό το φαινόμενο που "τα ώπα αναστρέφει" = κάνει τα μάτια να ανοιγοκλείνουν. "Αναστρωπή" και κατόπιν "αστραπή". "Μην" : (= Μήνας). [Κατά τον Σωκράτη σωστότερο θα ήταν να ονομάζεται "μείης" από το ρήμα "μειούσθαι" (ελαττώνομαι)]. Οι λέξεις "πυρ", "ύδωρ" και "κύων" προφέρονταν παρόμοια και από τους Φρύγες ώστε ο Σωκράτης υποθέτει ότι μάλλον από αυτούς προέρχονται.

"Αήρ" : (= Αυτός που τα πάντα αίρει = σηκώνει. Επίσης αυτός που "αείρει" (= κινείται συνεχώς).

"Γαία" : (= Αυτή που γεννάει. Ο Όμηρος χρησιμοποιεί για αυτούς που γεννήθηκαν το ρήμα "γεγάασιν").

"Ώραι" : (Στην παλαιά αττική διάλεκτο ονομάζονταν ΗΟΡΑΙ, επειδή οριοθετούν τους χειμώνες, τα καλοκαίρια, τους ανέμους και τους καρπούς της γης. Επειδή λοιπόν "ορίζουν". Το Η + Ο = Ω).

"Ενιαυτός" : (= Αυτό που φέρνει στο φως όσα φυτρώνουν και δημιουργούνται, και που κατά τη διάρκειά του τα εξετάζει. Όμοια και το "έτος" προέρχεται από το ρήμα "ετάζω" = εξετάζω).

"Φρόνησις" : (= όνησις φοράς = ωφέλεια της κίνησης = αντίληψη της κίνησης).

"Γνώμη" : (Προέρχεται από το "γονής" (= γέννησης) "νώμησιν" (= παρατήρηση). Το ρήμα "νωμάν" = στοχάζομαι).

"Σύνεση" : (Από το ρήμα "συνιέναι" = συμπόρευση της ψυχής με την πραγματικότητα, κατανόηση των περιστάσεων).

"Αγαθό" : (= αγαστό (θαυμαστό) + θέω (τρέχω). Επομένως το "του θόου τω αγαστώ = το να τρέχεις μαζι με (να ακολουθείς) το αγαστό (το θαυμαστό, το θείο = "αγαθό").

"Δικαιοσύνη" : (= Δικαίου σύνεσις" = Η κατανόηση του δικαίου).

"Δίκαιον" : Ας παρακολουθήσουμε τα λόγια του Σωκράτη στον διάλογο με τον Ερμογένη.

ΣΩ.: Όσοι υποστηρίζουν την κίνηση του σύμπαντος, αντιλαμβάνονται το μεγαλύτερο μέρος του όχι διαφορετικό από κάτι κινούμενο. Υπάρχει κάτι που διατρέχει αυτό το σύμπαν, το οποίο είναι και η αιτία να δημιουργηθούν όσα δημιουργούνται. Τούτο είναι πολύ ταχύ και πολύ λεπτό. Δεν θα ήταν άλλωστε δυνατό να περάσει δια μέσου του σύμπαντος, αν δεν ήταν πολύ λεπτό, ώστε να μην ανακόπτεται, και πολύ ταχύ, ώστε η σχέση του με τα άλλα σώματα να τα κάνει να φαίνονται σταματημένα. Καθώς λοιπόν κηδεμονεύει όλα τα υπόλοιπα "διαϊόν" (περνώντας ανάμεσά τους), σωστά του αποδόθηκε το όνομα "δίκαιον", με πρόσθεση, για λόγους ευφωνικούς, της δύναμης του κάππα (κ). Μέχρι αυτό το σημείο από πολλούς εκφράζεται συμφωνία ότι αυτό είναι το δίκαιον. Από πλευράς μου, επειδή είμαι επίμονος ως προς αυτό, πληροφορήθηκα μυστικά όλα τα σχετικά, δηλαδή ότι αυτό είναι το δίκαιο και το αίτιό του - αίτιο είναι αυτό, εξαιτίας του οποίου συμβαίνει - και κάποιος είπε πως σωστό είναι εξαιτίας αυτών να το ονομάσουμε "Δία". Όσον αφορά την ουσία του "δικαίου" υπάρχουν πολλές γνώμες, άλλος λέει ότι είναι ο "ήλιος" άλλος το "πυρ" άλλος όπως ο Αναξαγορας ο "νους". Σε αυτό το σημείο βρίσκομαι σε αμηχανία πιο μεγάλη απ' ό,τι προτού προσπαθήσω να μάθω ποια είναι η ουσία του δικαίου. Αλλά φαίνεται πως στο αντικείμενο της έρευνάς μας έχει για τους λόγους αυτούς δοθεί η ονομασία αυτή.
"Αδικία" : (Αυτό που εμποδίζει το "δίκαιον").

"Τέχνη" : (Έξις του νου = κατοχή του μυαλού).

"Μηχανή" : (Προέρχεται από το "μήκος" = πολύ + "άνειν" = διανύω απόσταση. Επομένως η λέξη "μηχανή" = αυτό που διανύει μεγάλη απόσταση).

"Κακία" : (Προέρχεται από τις λέξεις "κακώς" + "ιόν" = αυτό που κινείται άσχημα).

"Δειλία" : (Το Δ φανερώνει δεσμό και η λέξη "λίαν" = πολύ. Επομένως "δειλία" = κάποιος πολύ δυνατός δεσμός της ψυχής).

"Αρετή" : (Από το "αεί ρέω" = ανεμπόδιστη, συνεχής ροή = αειρείτη = αρετή).

"Κακόν" : Παρακολουθούμε τον διάλογο...

ΕΡΜ.: Το "κακόν" όμως, με το οποίο πολλά εξήγησες λίγο πριν, τι θα μπορούσε να σημαίνει;
ΣΩ.: Λίγο περίεργο μου φαίνεται το όνομα και δύσκολο να το εξηγήσω. Θα δοκιμάσω όμως και σ' αυτό εκείνη τη μέθοδο.
ΕΡΜ.: Ποια;
ΣΩ.: Την παραδοχή πως και τούτο είναι βαρβαρικό.
"Αισχρόν" : (Από τις λέξεις "αεί ίσχοντι τον ρουν" = εκείνο που εμποδίζει συνεχώς τη ροή).

"Καλόν" : (Κατά τον Σωκράτη αυτή η λέξη είναι η επωνυμία της διάνοιας που έδωσε και δίνει ονόματα τα πράγματα, η διάνοια είτε θεϊκή είτε ανθρώπινη. Αυτό που καλεί (το καλούν) έργα ωραία.

"Συμφέρον" : (Αυτό που δηλώνει "άμα φοράν" = ταυτόχρονη κίνηση) της ψυχής με τα όντα. Όσα προέρχονται από αυτό ονομάζονται "συμφέροντα").

"Βλαβερόν" : (Αυτό που "βλάπτει τον ρουν" = καταστρέφει τη ροή, την κίνηση των πραγμάτων και επομένως του σύμπαντος).

"Ημέρα" : (Οι παλιότεροι έλεγαν την ημέρα = ιμέρα, ή εμέρα, γιατί, επειδή ερχόταν μετά το σκοτάδι, οι άνθρωποι την ποθούσαν. Επομένως η λέξη προέρχεται από το ίμερος = πόθος, λαχτάρα για το φως του ήλιου).

"Ίμερος" : (Από τις λέξεις "ιέμενος ρει και εφιέμενος" = όταν ρίχνεται ορμητικά και επιθυμεί κάποιος κάτι).

"Πόθος" : (Δηλώνει επιθυμία και έφεση κάποιου πράγματος που είναι μακριά, είναι απόν. Από τις λέξεις "άλλοθι που όντος και απόντος").

"Έρως" : (Αυτό που "εισρεί έξωθεν" = από έξω ρέει μέσα στην ψυχή. Έσρος = έρως).

"Ζυγός" : (Η λέξη έτσι δεν σημαίνει τίποτα. Προέρχεται όμως από το "δυογός" = δέσιμο "τοιν δυοίν" (των δύο) "ες την αγωγήν" (για το τράβηγμα). Αποτέλεσμα αυτών είναι η λέξη "ζυγός" (= δυο δεμένοι μαζί σύρουν).

"Αλήθεια" : (Από τις λέξεις "θεία άλη" = θεϊκή περιπλάνηση).

"Ψεύδος" : (Αυτό που μοιάζει να καθεύδει, να κοιμάται, που δεν ακολουθεί την ροή, την θεϊκή περιπλάνηση, την "αλήθεια").

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου